Blog voor Guanxi.nl, geschreven door Lieuwkje Doornenbal

Terugblik China Café 11 mei – de relatie tussen twee wereldmachten

Stabiliteit is een kernbegrip in de Chinese samenleving waar angst voor chaos diepgeworteld is. De Communistische Partij van China heeft haar overlevingsdrift bewezen. Daardoor wordt met een onzekere blik naar de toekomst gekeken. Nu President Trump realiteit is, zoeken bovendien steeds meer landen economische toenadering tot China. Is de ‘America first’ doelstelling van Meiguo, prachtig land, een kans op machtsvervulling voor Zhongguo, rijk van het midden? Guanxi brengt verslag uit van het afgelopen China Café over de veranderende relatie tussen China en de VS.

Cafégangers zoeken een plekje in het huiselijk ingerichte café in het WTC Amsterdam, waarna Robin Bäcker, oprichter van HelanOnline.cn, de avond inleidt. Jan van der Putten leest een prikkelende passage voor uit zijn boek ‘Botsende Supermachten, Amerika en China op ramkoers?’ alvorens ingegaan wordt op één van de drie onderwerpen, respectievelijk China als wereldleider, kijk op de nucleaire crisis die Noord-Korea voortbrengt en een mogelijke oorlog tussen China-VS. Florian Schneider, managing editor van het academische tijdschrift ‘Asiascape: Digital Asia’, en Jeffrey Fynn-Paul, deskundig op het gebied van Trans-Atlantische betrekkingen, delen hun visie.

Rol van China

Jeffrey Fynn-Paul ontvangt applaus voor zijn bondige samenvatting van de kwestie aangaande de internationale rol van China. Hij is van mening dat een machtsverschuiving niet van het één op andere moment zal plaatsvinden. Het democratische ideaal staat zeker onder druk, maar het gaat volgens hem nog lang duren voordat dit model verandert.

Florian Schneider vindt dat er te weinig aandacht is voor de vraag wat Xi Jinping precies wil bereiken. De binnenlandse problemen in China voeren de boventoon en we moeten ons afvragen of China wel uit is op de titel van supermacht.

Gevolg Nucleaire crisis in Noord-Korea

In tegenstelling tot de acties van Xi Jinping vindt Florian Schneider die van Kim Jong-un, ook al is hij er absoluut op tegen, politiek gezien logisch. De positie van Xi Jinping is veel lastiger. Hij heeft te maken met de verschillende opinies binnen het Chinese volk, waar de linksen hun kleine broertje Noord-Korea steunen en de rechtervleugel zich min of meer schaamt voor Noord-Korea en vindt dat de band verbroken moet worden. Welke trend uiteindelijk naar boven komt drijven, is vooralsnog onduidelijk. Op het wereldtoneel lijkt van de vijf spelers China, Japan, Zuid-Korea, Rusland en de VS, laatstgenoemde het meest geneigd Noord-Korea te willen ontmantelen. Dit vanwege de onvoorspelbare aard van de huidige Amerikaanse president en zijn verlangen om gezien te worden als daadkrachtig leider.

Jeffrey Fynn-Paul stipt de onzekerheid aan over hoe groot de Noord-Koreaanse dreiging wezenlijk is. Hij denkt dat er geen verandering plaats zal vinden op de korte termijn. Alleen de leiders hebben inzicht in de technologische capaciteit. Daarnaast kan de VS, in geval van een raketaanval op Japan bijvoorbeeld, weinig doen. Welke partij China gaat kiezen is doorslaggevend, met de conflicten in de Zuid-Chinese zee als belangrijke indicator.

Na een vraag van Miki Dai, een Chinese uit het publiek, over hoe de toekomst van de wereld eruit gaat zien met alles wat er tegenwoordig speelt, beschrijft Jeffrey Fynn-Paul zijn ideale wereld: een democratisch China en Rusland, in de Westerse betekenis van het woord. Zo kan er volgens hem gebouwd worden aan een globale gemeenschap met oog op een betere toekomst voor iedereen.

Klassieke val

Jeffrey Fynn-Paul windt er geen doekjes om: mocht China democratiseren, dan is een oorlog onwaarschijnlijk. Volgens hem gaan kapitalisme en democratie hand in hand. Daarbij is door nucleaire wapens de kans op een wereldoorlog verkleind. Hij argumenteert dat China zich ervan bewust is dat de VS op technologisch gebied sterker staat.

Florian Schneider ziet dit anders. Investeringen in innovatieve technologieën door de VS zijn juist het gevolg van een socialistische benadering. Ook hij denkt dat de VS en China het niet op een oorlog aan laten komen en benadrukt dat de angst voor een herhaling van de geschiedenis, de zogenaamde Thucydides’ val (daar waar het ene land aan macht moet inboeten ten koste van een andere), onterecht is. Het is simpelweg niet hoe politiek werkt. “Politiek is niet puur rationeel. Emoties spelen wel degelijk een belangrijke rol. Zo lang we China behandelen als een persoon vergeten we hoe divers China eigenlijk is. Xi Jinping is een genie in het behouden van de balans tussen alle verschillende emotionele stromingen in China. Denk aan de traditionele Confucianistische, Taoïstische, Boeddhistische, Maoïstische tot aan kapitalistische en democratische ideeën. Het is een interessante tijd. Wie weet verandert de vertrouwde balans tussen wetenschap, democratie en kapitalisme zoals we het kennen vanuit het verleden”, aldus Florian Schneider.

Jan sluit af. “China bepaalt zelf de regels”, dat is waar het volgens hem op neer komt. Ideologische termen verliezen aan kracht: “De leiders bepalen zelf de betekenis.”

China Ontbijt Café

Het volgende China Café wordt gehouden op woensdag 7 juni en is een speciale editie. In de ochtend is er een gezamenlijk ontbijt, verzorgd door Guanxi lid Loyens & Loeff. Er is live verbinding met het L&Lkantoor in Hong Kong waar De gastsprekers consul-generaal Annemieke Ruigrok en voorzitter Nederlandse Kamer van Koophandel in Hong Kong Daniël de Blocq van Scheltinga hun visie geven op het ondernemersklimaat in Hong Kong en hoe dat de afgelopen 20 jaar is veranderd. Moderator en gastheer is Ewout Stumphius, o.a. voorzitter van het Loyens & Loeff China team.